🍽️ Çocuk Gelişimine Uygun Besleme Nasıl Yapılır?

Bir çocuğun yemek yeme davranışını etkileyen 4 ana faktör vardır:
1️⃣ Çocuğun gelişimi
2️⃣ Anne-baba ile çocuk arasındaki etkileşim
3️⃣ İştahı düzenleyen nöroendokrin mekanizmalar
4️⃣ Sosyal ve kültürel etmenler

👉 Bunlar içinde en önemlisi, çocuğun gelişim basamaklarına uygun şekilde beslenmesidir.

​​

Tabloda yaşlara göre gelişim basamakları, beslenme becerileri ve besin önerileri özetlenmiştir:

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

🍼 İlk 6 Ay: Tek Başına Anne Sütü

• 👅 Tat duyusu anne karnında gelişir, doğumda vardır

• 🍼 Ağız-dil gelişimi yalnızca sıvı alımına uygundur

• 👶 Dil itme refleksi 4. ayda kaybolur

• 🌈 Anne sütü farklı tatlarla tanışmayı sağlar → ileride seçicilik azalır

• 🍬 İlk 4 ay tatlı tatlar tercih edilir

• 🧂 4–6 ayda tuz tercihi oluşur, anne sütü az tuzlu beslenmeye katkı sağlar

​

🥄 6–24 Ay: Tamamlayıcı Beslenme

 

6–8 Ay: Püre Dönemi

• 🥕 Püre kıvamında ek gıdalar

• 🍎 Cam rende ile hazırlanmalı (vitamin kaybı daha az)

• ⚖️ Püre kıvamı önemli:

  • Çok sulu → yetersiz beslenme

  • Çok yoğun → yutma güçlüğü

 

8–12 Ay: Pütürlü Püre

• 8. ayda → pütürlü püre
• 9. ayda → çatalla ezilmiş besin
• 12. ayda → aile sofrasındaki yemekler

 

⚠️ Zamanlama çok önemli!

• 6–8 ayda katı → yetersiz beslenme

• 12. aydan sonra hâlâ püre → obezite ve yeme sorunu

 

12–24 Ay: Katı Gıdalar

• 🍲 Aile ile birlikte sofra yemekleri

• 👀 Görüntü ve sunum çok önemli

• 🧠 Sosyal öğrenme ve önceki deneyimler etkili

​​

​

💞 Duygusal Gelişim ve Yemek

0–6 Ay: Bağlanma Dönemi

• 👩‍👶 Anne-bebek etkileşimi güçlüdür

• 🍼 Emzirme bağlanmayı destekler

• 🤱 Bebek, annesinin beslemesini tercih eder

​

6–36 Ay: Ayrılma – Bireyselleşme

• ✨ Bebek kendisi yemek ister

• 👶 Egemenlik mücadelesi görülür

• 🪑 Uygun ortam sunulmalı, desteklenmeli

​

🥑 Yeni Tada Alıştırma

• 🍽️ Tek seferde tek besinle başlanmalı

• 🥄 Çay kaşığı → Tatlı kaşığı → Yemek kaşığı

• ⏳ 3 günde miktar artırılmalı

  • Başlangıçta yeniyi deneyimlemek miktardan önemli​

  • 1. gün çay, 2. gün tatlı, 3. gün yemek kaşığı

  • 4. gün önceki denenen + yeni tat

• ⏰ Açken verilmesi önemli

• 🔄 1–2 öğün şeklinde başlanmalı

• 👶 Kaşık, bardak veya elle beslenebilir

• 🍼 Ek gıdadan sonra bebek istediği kadar emzirilmeli

​

🙅‍♀️ Bebek Yemeyi Reddediyorsa

• 👍 Yiyecek seçimine saygı gösterilmeli

• 🔄 Aynı besin grubu farklı şekilde denenmeli

• 🍲 Aynı gıda farklı zamanda ve farklı biçimde sunulmalı

• 🔁 Defalarca deneme yapılmalı

• 🐢 Bebeğin yeme hızına uyulmalı, acele edilmemeli

• 🚫 Zorlamadan beslenmeli

​

🥣 Kendi Başına Yemek

6–8 Ay

• 🪑 Desteksiz oturma

• 🥄 Kap-kaşık tutma

• 👋 Nesneleri ağza götürme

8–9 Ay

• 👶 Yiyeceklere dokunma

• ✋ Parmakla yeme teşvik edilmeli

​

🌱 Gelişimsel Destek

• 🎯 Amaç → Kendi kendine beslenebilen bir çocuk

• 🪑 Dik oturtulmalı, karşısında göz teması kurulmalı

• 🙂 Olumlu yüz ifadesiyle destek verilmeli

• 🍽️ Yiyecek önüne konmalı, dokunmasına izin verilmeli

• 🥄 Kaşık, bardak, kap kullanmasına fırsat verilmeli

• 📵 Dikkati dağıtacak TV/tablet kullanılmamalı

• ❌ Dikkat dağıtarak yemek yedirmek →

                   reddetme ya da obezite riskini artırır

​

😨 Neofobi – Yeni Tatlardan Korkma

• 👶 Yeni olandan korkma 2–8 yaş arasında yaygın

• 😟 Yeni tat, yiyecek veya görüntüden korkma

• 🛡️ Evrimsel olarak koruyucu mekanizma

• ⚠️ Bazı çocuklarda çok baskındır

• 🍽️ 2 yaş öncesi mümkün olduğunca çok çeşit tattırılmalı

​

👉 Unutmayın! Çocuğun gelişim basamaklarına uygun besleme, hem sağlıklı büyüme hem de sağlıklı yeme alışkanlıklarının temeli için kritik öneme sahiptir. Bu dönemlerde yapılan besleme hataları kronik yeme sorunları ile sonuçlanır.

​

​

​