Prof. Dr. Cengiz Kara

⏰ Gerçek Erken Ergenlik ve Tedavisi

📌 Erken Ergenlik Nedir?

Erken ergenlik, çocuklarda ergenliğe ait fiziksel belirtilerin normalden önce başlamasıdır.

• Kızlarda: 8 yaşından önce

• Erkeklerde: 9 yaşından önce başlayan ergenlik erken kabul edilir.

​

😟 Ailelerin Kaygısı Neden Artıyor?

Özellikle kız çocuklarda erken meme gelişimi, ailelerde şu endişeleri doğurur:

• Erken adet görme

• Erken yaşta büyümenin durması ve boyun kısa kalması

• Psikolojik stres ve sosyal uyumsuzluk

Bu kaygılar haklı olabilir, ancak her erken belirti tedavi gerektirmez.

​

⚖️ Gerçek Erken Ergenlik Ne Zaman Tedavi Edilmeli?

Her erken belirti tedavi gerektirmez. Ancak hızlı ilerleyen erken ergenlikte mutlaka tedavi gerekir.

​

🧠 Tedavi gerekliliğini gösteren bulgular:

🚀 Hızlı ergenlik ilerlemesi: Başlangıçtan orta döneme < 6 ay

📈 Yüksek büyüme hızı: Yıllık büyüme > 7 cm

🦴 Kemik yaşında ilerilik: Kemik yaşı > Takvim yaşından 2 yıl fazla

📉 Boy kaybı riski: Erişkin boy potansiyelinde belirgin sapma

🧪 Ayrıca kan testleri ve hormon düzeyleri, gerekirse beyin MR ile altta yatan neden araştırılır.

​

💉 Ergenlik Nasıl Durdurulur?

Ergenliği yavaşlatmak amacıyla GnRH analogları denilen özel ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, beynin ergenliği başlatan sinyallerini durdurarak vücutta cinsiyet hormonlarını baskılar. Böylece:

• Meme ve testis gelişimi durur

• Erken adet/sperm üretimi engellenir

• Büyüme plakları daha geç kapanır, boy uzaması devam eder

İlaç genellikle aylık iğne şeklinde uygulanır. Üç-altı aylık formlar bazı ülkelerde mevcuttur; ancak Türkiye'de şu an yalnızca aylık formlar bulunur.

​

⚠️ Tedavinin Riskleri Var mı?

• Enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık olabilir

• Nadiren alerjik reaksiyon veya küçük apse oluşabilir

• İştah artışıyla kilo alımı olabilir

• Tedavi süresince kemik yoğunluğunda geçici azalma görülebilir

​

🧘‍♀️ İyi haber: Tüm bu etkiler genellikle geçici ve kontrol altına alınabilir. Uzun vadede doğurganlık veya hormon dengesinde kalıcı bozulma beklenmez.

​

🕓 Tedavi Ne Zaman Sonlandırılır?

Tedavi süresi kişiye özel planlanır. Genellikle:

• Kızlarda kemik yaşı 12,5

• Erkeklerde kemik yaşı 14 olduğunda tedavi sonlandırılır

Bu noktadan sonra tedavinin ek bir faydası kalmaz. Bu nedenle çocuğun büyüme hızı ve kemik yaşı düzenli takip edilmelidir.

​​​

❓ Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• Kız 8, erkek 9 yaşına ulaşmadan ergenlik belirtileri başlarsa

• Ergenlik 8-9 yaş civarı başladı ancak hızlı ilerliyorsa (örneğin kızlarda adet 10 yaşından önce olursa).

​​

💡 Unutmayın!

🔹 Her erken meme gelişimi veya kıllanma tedavi gerektirmez.
🔹 “Gerçek erken ergenlik” ile doğal varyasyonlar veya “yalancı erken ergenlik” karıştırılmamalıdır.

👨‍⚕️ Gereksiz tedavilerden kaçınılması için çocuk endokrinolojisi uzmanının değerlendirmesi şarttır.

​​​

​​📞Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Ergenlik belirtileri erken başlayan bir çocuk mutlaka bir çocuk endokrinolojisi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

​

👉 Daha ayrıntılı tıbbi bilgiye ulaşmak için tıklayınız

​