Prof. Dr. Cengiz Kara

🦋 Hashimoto Hastalığı

 

📌 Nedir?

Hashimoto hastalığı (Otoimmün Tiroidit / Kronik Lenfositik Tiroidit), tiroid bezinin kendi bağışıklık sistemimiz tarafından yavaş yavaş hasara uğratıldığı otoimmün (bağışıklıkla ilgili) bir hastalıktır.
Tiroid bezi boynun ön kısmında bulunur ve metabolizmamızı, büyümemizi ve enerjimizi düzenleyen hormonlar üretir.
Hashimoto hastalığında bağışıklık sistemi yanlışlıkla tiroid dokusuna saldırır. Bu süreç zamanla tiroidin hormon üretme kapasitesini azaltabilir. Çocukluk çağında, iyot eksikliği olmayan bölgelerde edinsel hipotiroidinin en sık nedenidir.

​

🧒 Kimlerde Görülür?

• En çok ergenlik döneminde görülür.

• Kızlarda, erkeklere göre yaklaşık 2 kat daha fazladır. Yaş arttıkça kız baskınlığı da artar.

• Nadir de olsa bebeklikte de ortaya çıkabilir.

• Ailesinde tiroid veya diğer otoimmün hastalık öyküsü olanlarda risk artar.

​

🤔 Neden Olur?

Hastalığın ortaya çıkmasında hem genetik yatkınlık hem de çevresel faktörler rol oynar.
Risk faktörleri arasında:

• Fazla veya yetersiz iyot alımı

• Bazı ilaçlar (lityum, amiodaron, interferon, kanser aşıları)

• Radyasyona maruz kalma

• Stres

• Bazı enfeksiyonlar (kesin kanıt yok)

• Diğer otoimmün hastalıklar (Tip 1 diyabet, çölyak, vitiligo, alopesi vb.)

• Down, Turner, Klinefelter sendromları gibi kromozom bozuklukları

​

📋 Belirtileri Nelerdir?

Hastaların yaklaşık %80’i tanı anında hiç belirti vermez.
En sık görülen ilk bulgu guatr (tiroid bezinde büyüme) olup, hastaların %70’inde vardır.
Guatr genellikle:

• Lastik kıvamında

• Ağrısızdır

• Düzensiz yüzeyli, üzeri pürtüklü olarak ele gelir

Diğer olası belirtiler:

• Halsizlik, yorgunluk

• Deride kuruluk, saç dökülmesi

• Soğuğa tahammülsüzlük

• Kilo alma eğilimi

• Okul başarısında düşme (tembellik ve odaklanma güçlüğü)

• Büyüme geriliği

• Kabızlık

• Nadiren tiroid hormonlarının fazla salgılandığı                                                                                                           geçici (1-2 hafta/ay süren) tirotoksikoz dönemi

​

🧪 Nasıl Tanı Konur?

Tanı koymak için şu yöntemler kullanılır:

• Kan testleri: TSH, serbest T4, anti-TPO, anti-Tg antikorları
  (Anti-TPO yüksekliği tanıda daha önemlidir)

• Tiroid ultrasonu: Tiroid dokusunda hipoekoik (daha koyu) ve heterojen görünüm

• Gerekirse tiroid sintigrafisi veya biyopsi

Not: Antikorlar bazı hastalarda başlangıçta negatif olabilir, bu nedenle gerektiğinde testler tekrar edilmelidir.

​

💊 Tedavi

• Hipotiroidi (hormon eksikliği) varsa tiroid hormonu tedavisi (levotiroksin) başlanır.

• Subklinik hipotiroidi (hafif TSH yüksekliği) + guatr veya klinik belirti varsa genellikle tedavi tercih edilir.

• Normal hormon düzeyleri olan hastalarda düzenli takip gerekir.

Takipte:

• Kan testleri 6–12 ayda bir yapılır.

• Yeni nodül oluşumu açısından ultrason kontrolleri yapılır.

• Tiroid nodülü saptanırsa gerekirse ince iğne biyopsisi yapılabilir

       (Tiroid kanseri riski genel topluma göre biraz artmıştır).

​

✅ Özet

• Hashimoto hastalığı yavaş ilerleyen, bağışıklık sisteminin tiroid bezini etkilediği bir hastalıktır.

• Erken teşhis ve düzenli takip ile sağlıklı bir yaşam mümkündür.

• Tedavi genellikle basit ve etkilidir; tiroid hormonu ilacı ile eksik hormon yerine konur.

• Guatr veya boyunda şişlik fark eden herkes bir doktora başvurmalıdır.

​

​

​