Prof. Dr. Cengiz Kara

📌 Graves Hastalığı

 

Hipertiroidizm, tiroid bezinin aşırı miktarda tiroid hormonu üretmesi durumudur.
Tirotoksikoz ise, kanda tiroid hormonlarının fazla olmasına bağlı olarak ortaya çıkan klinik tabloyu ifade eder; bu durum tiroid bezinin aşırı çalışmasına yani hipertiroidizme bağlı olabileceği gibi dışarıdan fazla hormon alımı da bağlı olabilir.

Çocuklarda tirotoksikozun (hipertiroidizmin) en sık (%95) nedeni Graves hastalığıdır. İkinci sırada Hashimoto hastalığının geçici tirotoksikoz evresi gelir. Toksik nodül veya subakut tiroidit gibi diğer nedenler çok nadirdir.

​

📌Graves Hastalığı Nedir?

Graves hastalığı, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla tiroid bezini hedef alarak aşırı çalışmaya zorladığı otoimmün bir hastalıktır. Bu durum, tiroid hormonlarının (T3 ve T4) normalden fazla üretilmesine yol açar. Graves hastalığı genellikle boyunda şişlik (guatr), kilo kaybı, çarpıntı, terleme, sinirlilik, ellerde titreme ve bazen gözlerde öne doğru çıkma (ekzoftalmi) gibi belirtilerle seyreder.

​

🔍 Neden Olur?

Graves hastalığında bağışıklık sistemi, TSH reseptör antikorları (TRAb) adı verilen maddeler üretir. Bu antikorlar tiroid bezini sürekli uyararak fazla hormon salgılatır.
Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte;

• Genetik yatkınlık

• Bağışıklık sistemi bozuklukları

• Stres

• Fazla iyot alımı

• Sigara kullanımı
  gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülür.

​

⚠️ Belirtiler

• Tiroidde yaygın büyüme (guatr)

• Gözlerde öne doğru çıkma (ekzoftalmi)

• Hızlı kalp atışı (çarpıntı)

• Aşırı terleme, sıcak nemli cilt

• Kilo kaybı (iştah artmasına rağmen)

• Halsizlik, yorgunluk, kaslarda güçsüzlük

• Sinirlilik, huzursuzluk, huy değişikliği

• Ellerde titreme, aşırı hareketlilik

• Sıcağa tahammülsüzlük

• Dışkı sıklığında artma, ishal

• Çok su içme ve idrara çıkma

• Adet düzensizlikleri, adet görmeme

​

🧪 Tanı Nasıl Konur?

• Kan testleri: TSH (baskılı, düşük), serbest T4, serbest T3, TRAb düzeyleri (yüksek)

• Tiroid ultrasonu: Tiroid bezinde büyüme, kan akımında artış ve yapısında iltihabi değişiklikler

• Tiroid sintigrafisi: Hormon üretim aktivitesinin ölçülmesi (muayenede veya ultrasonda nodül saptanırsa tercih edilir)

​

💊 Tedavi Yöntemleri

Graves hastalığı tedavisinde amaç, tiroid hormonlarının normal seviyeye getirilmesidir.

• İlaç tedavisi: Metimazol, propiltiyourasil (PTU) gibi anti-tiroid ilaçlar (PTU artık çocuklarda kullanılmıyor)

• Radyoaktif iyot tedavisi: Tiroid hücrelerini ortadan kaldırarak hormon üretimini durdurur

• Cerrahi tedavi: Tiroidin bir kısmının veya tamamının alınması

Radyoaktif iyot veya cerrahi ile tiroidin ortadan kaldırılması kesin tedavidir ancak ömür boyu tiroid ilacı kullanılmasını gerektirir. Anti-tiroid ilaç kullanımı ile hastalığın yatışmasını beklemek bu nedenle ilk seçenektir, ancak ilaçlara bağlı ciddi yan etkiler oluşursa veya ilaca rağmen hastalık yatışmazsa kesin tedavi seçenekleri değerlendirilir.​

Göz belirtileri olan hastalarda ayrıca göz doktoru takibi gerekir.

​

🧷 Uzun Dönem Takip

Graves hastalığı tekrarlayabilen bir durumdur. Düzenli doktor kontrolü, ilaç uyumu ve yaşam tarzı düzenlemeleri önemlidir.

​

​

​

​