Prof. Dr. Cengiz Kara

👧 Kızlarda Aşırı Kıllanma: Hirsutizm

 

🧾 Hirsutizm Nedir?

Genç bir kızda, normalde erkeklerde görülen bölgelerde –örneğin dudak üstü, çene, göğüs arası, karın orta çizgisi, omuzlar, sırt ve uylukların dış yüzeyinde– istenmeyen koyu ve kalın kılların çıkması "hirsutizm" olarak adlandırılır.
Bu durum, erkeklik hormonlarının (testosteron) artması sonucunda ortaya çıkar.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

⚖️ Erkeklik Hormonları Kızlarda Neden Artar?

Normalde kızlarda az miktarda testosteron üretilir. Ancak yumurtalıklar veya böbrek üstü bezinin bazı hastalıklarında  bu bu hormonun seviyesi artar ve vücut buna erkeksi bir yanıt verir:

• Kalın ve koyu kıllar

• Ciltte yağlanma

• Sivilcelerde artış

• Alın bölgesinde saç dökülmesi (erkek tipi dökülme)

➡️ Ancak her zaman kıllanma belirgin olmaz.                                                                                                                                Sadece yoğun sivilce ya da cilt yağlanması da                                                                                                               

      yüksek testosteronun belirtisi olabilir!

​​​​

​​

🔍 Hirsutizm ile Hipertrikoz Farkı

Her tüylenme hirsutizm değildir.
Bazı genç kızlarda, vücudun hormona duyarlı olmayan sırt, kol ve bacak gibi farklı bölgelerinde yaygın ama ince, açık renkli tüyler olabilir. Bu duruma hipertrikoz denir ve yapısal (genetik) bir özellik olup hormon bozukluğu ile ilgili değildir.

Ancak ergenlik döneminde hormonal değişiklikler bu yapısal tüylenmeyi daha belirgin hâle getirebilir.

​

🧪 Hirsutizmin En Sık Nedeni: Polikistik Over Sendromu (PKOS)

Hirsutizm genellikle âdet düzensizlikleriyle birlikte görülür ve en sık nedeni Polikistik Over Sendromu (PKOS)'dur.
PKOS, yumurtalıklarda fazla miktarda erkeklik hormonu üretilmesine neden olur.

Belirtiler:

• Düzensiz veya seyrek âdet

• Aşırı kıllanma (hirsutizm)

• Sivilce, cilt yağlanması

• Kilo fazlalığı, insülin direnci

Tedavi:

• Doğum kontrol hapları: Hormon dengesini sağlar

• İnsülin direnci için ilaçlar

• Gerekirse dermatolojik ya da kozmetik destek

​

💅 Kozmetik Müdahaleler Yeterli mi?

Bazı genç kızlarda hormon düzeyleri normal olsa da tüylenme fazladır. Bu durumda tanı "idiyopatik hirsutizm" konur.
➡️ Bu tür durumlarda epilasyon, lazer gibi kozmetik uygulamalar yeterli olabilir.

Ancak hormon bozukluğuna bağlı hirsutizmde, sadece epilasyon yapılırsa sorun geçici düzelir. Hormon dengesi sağlanmadan kıllanma devam eder.

​

👩‍⚕️ Ne Zaman Uzman Görmeli?

Aşağıdaki durumlarda bir Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı tarafından değerlendirme önerilir:

✅ Erkek tipi bölgelerde belirgin kıllanma
✅ Dirençli ve yoğun sivilceler
✅ Âdet düzensizlikleri ile birlikte kıllanma
✅ Saç dökülmesi ya da alın açıklığında artış

​

📌 Sonuç

Genç kızlarda görülen istenmeyen kıllanma hem fiziksel hem de psikolojik açıdan önemli olabilir. Ergenlik döneminde bu tür belirtiler erken tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir.
🔎 Unutmayın: Ciddi kıllanma her zaman hormon bozukluğu belirtisi olabilir. Gerekirse tıbbi ve kozmetik tedaviler birlikte planlanmalıdır.