Prof. Dr. Cengiz Kara

📊 Türkiye’de Boy Kısalığı Ne Kadar Yaygın?

​

📌 Kısa Boy (Bodurluk) Nedir?

Boy kısalığı, çocuğun boyunun kendi yaş grubuna göre en kısa %3’lük dilimde yer almasıdır.
Bu, 100 çocuktan yaklaşık 3’ünde kısa boy saptanabileceği anlamına gelir.

​

🍽️ Toplumda Kısa Boy Sıklığı ile Beslenmenin İlişkisi

Boy kısalığı sadece genetik nedenlere değil, uzun süreli beslenme yetersizliğine de bağlı olabilir.
Toplum taramalarında kısa boy, özellikle kronik (uzun süreli) beslenme bozukluğu için önemli bir göstergedir.

​

📊 Türkiye'de Boy Kısalığına Dair Veriler

🔹 5 Yaş Altı Çocuklar [Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2018 verileri]

• Kısa boy oranı: %6

• Bu çocukların yaklaşık %2’si ciddi boy kısalığına sahiptir

• Kırsal alanlarda oran daha yüksektir

• Ege ve Marmara en düşük, Doğu Anadolu'da en yüksek 

​

🔹 Okul Çağı Çocuklarda Bölgesel Veriler

Bölge / GrupKısa Boy Oranı

İstanbul (6-16 yaş)%5,7

Manisa (14-18 yaş ergenler)%4,4

Mersin (12 yaş sokakta yaşayanlar)%11

​

📌 Sosyoekonomik düzeyi düşük çocuklarda kısa boy oranı                                                                                                        belirgin şekilde artmaktadır.

​

🌍 Türkiye ve Dünya Karşılaştırması

• Geri kalmış ülkelerde kısa boy oranı %30-50’ye kadar çıkabilir.

• Türkiye’de son yıllarda iyileşme görülmektedir:

  • TNSA 2008: %12

  • TNSA 2013: %10

  • TNSA 2018: %6

• Bu düşüş, beslenme ve yaşam koşullarındaki                                                                                                            iyileşmeleri yansıtmaktadır.

​​​​​

⚠️ Ne Zaman Endişe Etmeli?

Ailelerin dikkat etmesi gereken durumlar:

• Çocuk yaşıtlarına göre belirgin kısa ise

• Büyüme hızı yavaşsa

• Ailede kısa boy öyküsü yoksa

• → Mutlaka çocuk endokrinolojisi uzmanına başvurulmalıdır.

​

📝 Sonuç

✅ Kısa boy, bazı çocuklarda genetik olabilirken,
🔴 Bazı çocuklarda yetersiz beslenme veya başka hastalıkların işareti olabilir.

Toplumda boy kısalığının izlenmesi:

• Beslenme politikalarının etkinliğini değerlendirmek

• Risk altındaki çocukları erken belirlemek açısından çok önemlidir.

​